Dzień Liczby Pi Tomasz Grębski
Dzień Liczby Pi
O
liczbie Pi słyszał chyba każdy. Jest o niej wiele wierszy , wiele anegdot, ale
przede wszystkim jest to jedna z pięciu stałych matematycznych odgrywających
wielką rolę w matematyce. Występuje w tzw. „najpiękniejszym wzorze matematyki”
inaczej zwanym wzorem Eulera:

Liczba Pi oznaczona symbolem
pojawia
się w wielu działach matematyki, fizyki i nie tylko. W geometrii euklidesowej
oznacza stosunek długości obwodu koła do długości jego średnicy. (to chyba
najbardziej znana definicja liczby Pi). Można ją zdefiniować również na inne
sposoby, np. jako pole koła o promieniu jeden, albo jako najmniejsza wartość
dodatnia, dla której funkcja sinus przyjmuje wartość zero. Symbol
wprowadził
W. Jones w 1706 roku, a rozpowszechnił go później L. Euler. Liczba ta jest
również znana jako stała Archimedesa. Możemy również spotkać się z nazwą
ludolfina, która została nadana na cześć Ludolpha van Ceulena, który podał
jej rozwinięcie do 35 miejsc po przecinku. Liczba π jest liczbą niewymierną i
nie da się jej zapisać jako iloraz dwóch liczb całkowitych (udowodnił to w roku
1761 J.H.Lambert). Jest ona również liczbą przestępną, czyli nie istnieje
wielomian o współczynnikach całkowitych, którego π jest pierwiastkiem (wykazał
to w 1882 roku F.Lindemann). Od wieków próbowano przybliżać liczbę Pi z różnym
skutkiem. Pierwsze przybliżenia liczby Pi znaleziono w starożytnym Babilonie
1900-1680 p.n.e. Wynosiło ono 3,125. W III w. p.n.e. Archimedes użył
geometrycznej metody do przybliżenia liczby Pi i stwierdził, że należy ona do
przedziału .
W 500 r. n.e. Zu Chongzhi – chiński cesarski astronom – wykorzystując metodę
Archimedesa, stwierdził, że .
Jego przybliżenie do XV wieku było najlepsze. W 1596 roku, wspomniany
wcześniej, Ludolph van Ceulen (matematyk holenderski niemieckiego pochodzenia)
podał przybliżenie liczby Pi do 35 miejsc po przecinku. W
1949 r. przy użyciu komputera
ENIAC podano rozwinięcie liczby Pi do
2037 miejsc po przecinku. Obecnie przybliżenie liczby Pi podano do 13,3 bilionów
miejsc po przecinku. Komputer wykonywał obliczenia przez 208 dni. Podała to
anonimowa osoba o
nicku houkouonchi .
(źródło:
y-cruncher - A Multi-Threaded Pi Program. www.numberworld.org, ostatnia
aktualizacja: 2014-12. [dostęp 2015-01-27])

Komputer ENIAC
(źródło:
https://pl.wikipedia.org/wiki/ENIAC#/media/File:ENIAC-changing_a_tube.jpg)
Datę święta Liczby Pi ustalono na 14 marca z powodu skojarzenia z pierwszymi
cyframi rozwinięcia dziesiętnego liczby Pi (w systemie amerykańskim datę tą
zapisuje się jako 3.14). Po raz pierwszy świętowano ten dzień w 1988 roku w
muzeum nauki Exploratorium w San Francisco z inicjatywy L. Shawa.

Larry Shaw
(źródło:
http://www.spidersweb.pl/2014/03/liczba-pi.html)
Przyjęło się, że w tym dniu podawanymi daniami są okrągłe ciasta – wynika to z
faktu, że w języku angielskim słowa pi oraz pie (ciasko) wymawia się podobnie.
Przez wiele lat w Europie nie było to zbytnio popularne święto matematyczne
(inny system zapisu daty), ale obecnie dużo się już mówi o Dniu Liczby Pi jego
popularność stale rośnie.

 
Ciasto Pi z okazji Dnia Pi
A przy
okazji, wiemy, że Pizza ma kształt walca, tylko bardzo płaskiego. Objętość walca
wyraża się wzorem:

Jeżeli
teraz promień oznaczymy literą z, zaś wysokość literą a, to otrzymamy:



Czy można usłyszeć liczbę Pi?
Oto kilka interpretacji muzycznej liczby Pi.
Czy liczba Pi ma związek z naszą datą
urodzenia?
Czy wiesz, że Twoja data ukryta jest w
rozwinięciu liczby Pi?
Kliknij w poniższy link i sprawdź to
www.mypiday.com
Ciekawostki:
1.
Światowy potwierdzony rekord w zapamiętaniu ciągu cyfr liczby Pi należy
aktualnie do Japończyka Akiry Haraguchi, który podał ją z dokładnością do 100
tysięcy miejsc po przecinku.
(źródło: Rekordowa pamięć do
liczby Pi RMF FM [Dostęp 2012-09-20]).
2.
Pierwszym polskim wierszem, w którym liczba liter w poszczególnych
słowach odpowiada kolejnym cyfrom rozwinięcia liczby Pi jest wiersz
K.Cwojdzińskiego z 1930 roku:
Kuć i orać w dzień zawzięcie,
Bo plonów niema bez trudu!
Złocisty szczęścia okręcie,
Kołyszesz...
Kuć! My nie czekajmy cudu.
Robota to potęga ludu!
3.
„Pi” to również tytuł filmu Darrena Aronofsky'ego.
Tomasz Grębski, marzec 2017-...
|